Naturalnie biblioteka w teatrze. Niezwykła biblioteka w jeszcze bardziej niezwykłym teatrze. Odwiedziliśmy nową bibliotekę w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim, która otwarta została 23 kwietnia 2022 roku w rok po śmierci profesora Jerzego Limona. 23 kwietnia to dzień urodzin Williama Szekspira, a także imieniny Jerzego Limona, twórcy Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego otwartego we wrześniu 2014 roku. Biblioteka im. Prof. Jerzego Limona jest niewielka, ale obejmuje ciekawy humanistyczny księgozbiór. Została utworzona na terenie teatru w sąsiedztwie pięknego teatralnego bufetu. Bibliotekę zawdzięczamy żonie profesora, Justynie Limon, która przekazała w depozyt księgozbiór zbierany przez profesora przez wiele lat. Fundatorem Biblioteki Prof. Jerzego Limona jest Amerykańskie Towarzystwo Przyjaciół Fundacji Theatrum Gedanense i jego przewodniczący Charles Krause. Biblioteka została zaprojektowana i wykonana przez gdańskiego artystę i projektanta wnętrz Tomasza Krupińskiego oraz Mikołaja Żejmo.
W księgozbiorze biblioteki, który nie ma podziału językowego znajdziemy pozycje w języku polskim i angielskim, a także pojedyncze pozycje w językach niemieckim, rosyjskim i greckim. Pozycje zgromadzone w bibliotece zostały podzielone na działy: kultura renesansu, kultura Wysp Brytyjskich, humanistyka, historia, filozofia, teoria teatru i sztuk performatywnych, językoznawstwo, literaturoznawstwo, sztuka i architektura, teoria sztuki, kultura audiowizualna, dramat, poezja i proza, a także Gdańsk i Pomorze. Oprócz całego księgozbioru, liczącego 3200 egzemplarzy Justyna Limon przekazała także bibliotece w depozyt najważniejsze w dorobku męża nagrody, które jako twórca i dyrektor tego teatru otrzymał. Jedną z nich jest prestiżowa międzynarodowa nagroda Pragnell Shakespeare Award, przyznawana przez Brytyjczyków za wybitne osiągnięcia w popularyzowaniu i rozwoju wiedzy na temat dzieł Szekspira, oraz znaczący wkład w zrozumienie jego twórczości. Biblioteka Profesora Jerzego Limona w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim powstała w przestrzeni, w której wykopaliska archeologiczne i badania dendrochronologiczne potwierdziły istnienie Szkoły Fechtunku ok. 1635 roku. Był to pierwszy teatr publiczny w Polsce, funkcjonował w Gdańsku przez blisko 200 lat, goszcząc m.in. trupy wędrowne aktorów angielskich. Dokładnie w tym miejscu, wiele lat temu, archeolodzy wykopali drewniane belki z XVII wieku. Było ich aż trzydzieści. Przez ostatnie lata przechowywane były one w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku. Kiedy powstawała biblioteka, muzeum przekazało je teatrowi. Tym sposobem teatr XVII-wieczny połączył się symbolicznie z nowym teatrem, a na jego fundamentach wyrosła biblioteka. To właśnie te belki możemy podziwiać, pięknie wkomponowane między regały biblioteczne.
Profesor Jerzy Limon był fundatorem i prezesem Fundacji Theatrum Gedanense, działającej na rzecz zbudowania Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego i organizującej coroczny teatralny Festiwal Szekspirowski. W Gdańskim Teatrze Szekspirowskim objął stanowisko dyrektora. Od momentu założenia fundacji do powstania teatru minęły 24 lata. Prof. Jerzy Limon był polskim anglistą, literaturoznawcą, pisarzem, tłumaczem i teatrologiem, profesorem nauk humanistycznych. Jako nauczyciel akademicki był związany z Uniwersytetem Gdańskim, został kierownikiem Zakładu Historii Literatury i Kultury Brytyjskiej UG. Wykładał w językach polskim i angielskim. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i ZAiKS, a także członkiem krajowym korespondentem Wydziału I Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności. W 2016 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk. Justyna Limon, żona prof. Jerzego Limona, jest wiceprezesem Fundacji Theatrum Gedanense.
Około 1635 roku w miejscu zasypanej właśnie fosy, u zbiegu obecnych ulic Bogusławskiego i Podwale Przedmiejskie w Gdańsku, powstał drewniany budynek przeznaczony specjalnie do wystawiania sztuk teatralnych. Był to pierwszy publiczny teatr na terenie ówczesnej Rzeczypospolitej. Obiekt, na planie kwadratu o wymiarach 23 × 23 m, zrealizowano na wzór angielskiego Fortune Theatre najprawdopodobniej na podstawie wytycznych wędrownych trup aktorskich. Ponieważ na co dzień odbywały się w nim lekcje szermierki, powszechnie nazywano go Szkołą Fechtunku. Budynek funkcjonował tu do początku XIX wieku, a była w nim scena elżbietańska. W 1990 roku Jerzy Limon powołał do życia fundację Theatrum Gedanense, której głównym celem była budowa gmachu nawiązującego do historycznego teatru. Honorowy patronat nad przedsięwzięciem objęli m.in. książę Walii Karol i Andrzej Wajda. Szczęśliwie dla realizacji pomysłu działka, na której pierwotnie znajdował się obiekt pozostawała niezabudowana (do 1939 roku zajmowała ją Wielka Synagoga, później rozebrana i wywieziona do Izraela).
Gdański Teatr Szekspirowski jest jedyną sceną elżbietańską w Polsce. Specyfiką sali jest to, że można ją w bardzo prosty sposób zmienić w scenę włoską, dzięki nowoczesnym zapadniom i wysuwanym rzędom miękkich foteli. Gdański teatr posiada unikalny otwierany dach, składający się z dwóch płatów. W trakcie przedstawień w bezchmurny wieczór widzowie i aktorzy mają nad sobą gwieździste niebo, co jest gwarancją niezwykłych przeżyć. Na całym świecie istnieją cztery sceny elżbietańskie, z najsłynniejszą czyli The Globe Theatre w Londynie.
Anna Skoczylas i Janusz Panak 09.2022
