Dnia 11 lipca 2025 roku, dokładnie w 82 rocznicę okrutnej śmierci Zygmunta Jana Rumla w raz z dwoma towarzyszami i zarazem w rocznicę „Krwawej Niedzieli” 1943 roku odbyła się III edycja „Wieczoru Czytania Wierszy Zygmunta Jana Rumla” zorganizowana przez Polską Fundację Nauki, Kultury i Sztuki wraz z Mediateką MEMO – Filią nr 29 Biblioteki Miejskiej w Łodzi przy ul. Stanisława Moniuszki 5.
Tego dnia obchodziliśmy też po raz pierwszy nowe święto państwowe: „Narodowy Dzień Pamięci o Polakach – Ofiarach Ludobójstwa dokonanego przez OUN i UPA na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej”. Nasze spotkanie kulturalne i wydarzenie patriotyczne przyciągnęło sporo osób. Na spotkaniu z poezją Rumla oprócz recytacji wierszy jego biografii i zapoznania publiczności z kontekstem historycznym ludobójstwa na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej popełnionego przez Ukraińców na Polakach, przedstawiciele Polskiej Fundacji Nauki, Kultury i Sztuki odczytali dwa komunikaty, o których przeczytacie Państwo poniżej.
Nasz benefis dla Zygmunta Jana Rumla
Pomysłodawcą i organizatorem jest Polska Fundacja Nauki, Kultury i Sztuki, a współorganizatorem naszego wydarzenia była z Mediateka MEMO w Łodzi.
Nasza propozycja zorganizowania wspólnie z biblioteką wieczoru poezji została przyjęta przez Panią kierownik biblioteki Annę Kowal i Panią kierownik Aleksandrę Durkowską z entuzjazmem. Pierwsze rozmowy o zorganizowaniu wspólnie wydarzenia prowadziliśmy już w 2024 roku. Organizacją wydarzenia zajęła się Pani Durkowska. Wszystko odbyło się bardzo sprawnie i profesjonalnie. Nawet usterka techniczna (słychać na filmie nr 3) została szybko usunięta przez personel techniczny biblioteki.
W materiałach promocyjnych na stronie biblioteki czytamy: Mediateka MeMo to miejsce, które łączy tradycyjne zbiory biblioteczne z dostępem do nowoczesnych technologii. To przestrzeń, w której każdy bez względu na wiek znajdzie coś dla siebie. Sama biblioteka ma też ciekawą historię. Budynek, w którym mieści się obecnie MeMo, był częścią Pasażu Meyera, powstałym w latach 1883-1885 pomiędzy ulicami Piotrkowską a Dziką (dziś Sienkiewicza). Siedziba fabrykanta Ludwika Meyera mieściła się przy Moniuszki 4. Prywatna ulica była miejscem, w którym wybudowano luksusowe wille przeznaczone dla wysokich rangą carskich urzędników. Z czasem lokale w budynkach zaczęła wynajmować łódzka śmietanka towarzyska. Dziś, wille przy Moniuszki 3 i 5 są całkowicie odnowione i zrewitalizowane – od dachu po piwnice. Z MeMo sąsiaduje Wydział Kultury Urzędu Miasta Łodzi.
Tematem przewodnim dzisiejszego wieczoru była „Historia w wierszach”
„Wieczór Czytania Wierszy Zygmunta Jana Rumla” zaczęliśmy od przeczytania noty biograficznej Zygmunta Jana Rumla, a w charakterystykę jego twórczości wplecione zostały wiersze odnoszące się do historii. Jest ich wiele, ale wybraliśmy cztery:
z poematu „Rok 1863” wiersz bez tytułu „Historio – kolędnico…” i wiersz „Pogrzeb pięciu poległych, które przeczytała Pani Ewa Nowakowska, oraz wiersz „Czachowski” i „Obrazki jesienne” , które przeczytał Pan Stanisław Bożyk.
Na początku usłyszeliśmy jak co roku najbardziej znany wiersz Rumla pod tytułem „Dwie matki” z 1941 roku, który przeczytała Pani Anna Skoczylas.
Po prezentacji poezji i życiorysu Zygmunta Jana Rumla wiersz:„Poeta nieznany – Zygmuntowi Janowi Rumlowi” , przeczytała Pani Anna Skoczylas. Jest to wiersz Pani Jolanty Miśkiewicz z Łodzi, który napisała na nasz benefis w 2024 roku.
Na koniec przygotowaliśmy jeszcze jeden wiersz, który nie jest prostą poezją, lecz wiersz nie jest długi, a czytając można wczuć się w jego rytm. Wiersz niespodziankę pod tytułem: „Zajazd”. Wiersz ten równie pięknie, jak nasi recytatorzy przeczytał jeden z gości naszego wydarzenia.
Na wieczorze przybliżyliśmy poezję Zygmunta Jana Rumla, zadaliśmy też pytanie jak i dlaczego został zamordowany prezentując kontekst historyczny tamtych kresowych strasznych wydarzeń. Na to pytanie odpowiedź usłyszeliśmy w odczytanym.
Program wydarzenia: „Wieczór Czytania Wierszy Zygmunta Jana Rumla”
Temat przewodni: „Historia w wierszach”
Powitanie gości na wydarzeniu „Wieczór Czytania Wierszy Zygmunta Jana Rumla”
Odczytanie noty biograficznej Zygmunta Jana Rumla
Odczytanie charakterystyki twórczości Zygmunta Jana Rumla
Wiersz przewodni:
„Dwie matki” – czyta Anna Skoczylas
Wiersze odwołujące sią do historii:
Z poematu „Rok 1863”
*** Historio – kolędnico… – czyta Ewa Nowakowska
„Pogrzeb pięciu poległych”- czyta Ewa Nowakowska
„Czachowski” – czyta Stanisław Bożyk
„Obrazki jesienne” – czyta Stanisław Bożyk
Wersz o Rumlu:
„Poeta nieznany –Zygmuntowi Janowi Rumlowi” – czyta autorka Jolanta Miśkiewicz
Nota biograficzna, charakterystyka twórczości i interpretacja wierszy Rumla – czyta Janusz Panak
Wiersz niespodzianka:
„Zajazd” Odczytanie kontekstu historycznego „rzezi wołyńskiej” – czyta Janusz Panak
Komunikaty
Na zakończenie benefisu, Polska Fundacja Nauki, Kultury i Sztuki przedstawiła 2 komunikaty:
Łódź, 11.07.2025
Anna Skoczylas i Janusz Panak
