Byliśmy na uroczystym otwarciu przekopu przez Mierzeję Wiślaną i portu „Nowy Świat”. Nieprzypadkowa, rocznicowa data 17 września w jasny sposób pokazuje uniezależnienie się od Rosji w korzystaniu z Zalewu Wiślanego przez Polskę bez konieczności używania Cieśniny Piławskiej a więc z pominięciem rosyjskiej strefy przybrzeżnej i bez konieczności proszenia o zgodę Federacji Rosyjskiej. Powstała zatem nowa droga wodna, która łączy Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską. Jest to I etap inwestycji. Obecnie trwają prace nad II i III etapem tej inwestycji. Od kwietnia 2021 r. modernizowany jest tor wodny rzeki Elbląg oraz budowany jest trzeci (dwa pierwsze znajdują się na Mierzei Wiślanej w porcie „Nowy Świat”) most obrotowy w Nowakowie, u ujścia rzeki. Natomiast w maju br. wyłoniony został wykonawca prac pogłębiarskich na Zalewie Wiślanym. Zakończenie całości inwestycji nastąpi w 2023 r. Koszt realizacji całego trzyetapowego przedsięwzięcia to niespełna 2 mld zł.
Zamknięta dla publiczności uroczystość odbyła się w namiocie usytuowanym obok budynku kapitanatu portu „Nowy Świat” nad samym kanałem żeglugowym. W uroczystości brały udział wszystkie najważniejsze osoby z rządu RP, z samorządu, hierarchowie kościelni, wojskowi, prezes PIS-u oraz wielu gości. Uroczystości uświetniła orkiestra wojskowa, a ochraniała Policja, Wojsko, Straż Graniczna, Straż Pożarna oraz jednostki specjalne.
Piknik rodzinny
Po uroczystości otwarcia przekopu przez Mierzeję Wiślaną i portu „Nowy Świat” Ministerstwo Infrastruktury zorganizowało dla licznie zgromadzonej publiczności piknik rodzinny połączony z wystawą wojskową polskich sił zbrojnych, której celem było werbowanie do wojska. Wśród publiczności dominowały osoby patriotycznie i propolsko nastawione, dało się to zauważyć po polskich flagach, przypinkach, częściach garderoby, ale także po rozmowach. Przyjechały osoby z całej Polski i w każdym wieku.
Kanał przez Mierzeję Wiślaną i Port „Nowy Świat”
Kanał z portem to elementy drogi wodnej łącząca Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską wraz z torem wodnym prowadzącym do Elbląga, o całkowitej długości 22,88 km. Składają się na nią odcinki w obrębie Mierzei Wiślanej wraz z portem zewnętrznym o długości 2,32 km, na Zalewie Wiślanym o długości 10,18 km i na rzece Elbląg o długości 10,38 km. Od morskiej strony wejścia do kanału znajduje się port osłonowy, składający się z falochronów wschodniego (głównego) i zachodniego (ostrogi), obudowy brzegu w formie wygaszacza fal oraz nabrzeży postojowych zlokalizowanych przy zachodniej stronie wejścia do kanału żeglugowego. Port osłonowy łączy się bezpośrednio z wejściem do właściwego kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną. Całkowita długość kanału wynosi 1536 metrów. Można wyodrębnić trzy części (od strony morza: odcinek pomiędzy portem a śluzą (wyznaczony przez nabrzeża północnego stanowiska oczekiwania o długości 701 m, śluzę o długości 269 m i odcinek pomiędzy śluzą a Zalewem Wiślanym, wyznaczony przez nabrzeża południowego stanowiska oczekiwania o długości 566 m.
Kanał umożliwi dostęp do Elbląga statkom morskim o długości 100 metrów (lub 180 m w zestawie barek), szerokości 20 metrów i zanurzeniu 4,5 metra. Największa szerokość kanału na jego początku i końcu wynosi 120 m. Na tych fragmentach po obu stronach założono możliwość postoju statków oczekujących na wejście do śluzy lub po wyjściu z niej. W planie kanał przybiera figurę w kształcie lejka, z jego ujściem do śluzy, poprzez odcinki nabrzeży tworzących prowadnicę, które kierują płynący statek w stronę wejścia do śluzy. Najważniejszym budynkiem portu „Nowy Świat” jest Kapitanat Portu Nowy Świat, gdzie znajduje się nadrzędny system sterowania ruchem statków. Podlega on pod Urząd Morski w Gdyni. Zadania Kapitanatu to m.in. generalny nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi, ochrona środowiska, ochrona przeciwpożarową oraz kontrola nad przeprawą śluzową. Dodatkowymi zadaniami jest obsługa bram śluzy, mostów obrotowych i regulacja ruchu kołowego w obrębie kapitanatu i przeprawy śluzowej. System sterowania można podzielić na trzy bloki funkcjonalne. Pierwszy to stanowisko odpowiedzialne za samą przeprawę – służące sterowaniu i monitorowaniu procesów zachodzących w momencie przepływania statków przez kanał. Chodzi o obrót mostów, otwieranie i zamykaniem bram śluzy południowej i północnej, sterowanie rogatkami, sygnalizatorami, szlabanami, tablicami zmiennych treści, itp. Stanowisko to składa się m. in. z monitorów wielogabarytowych dotykowych i paneli awaryjnych, które w momencie ewentualnej usterki pozwolą otworzyć lub zamknąć dany most czy stertować bramami śluzy. Drugim blokiem jest stanowisko rezerwowe – dla przeprawy części południowej, czyli wejścia do rzeki Elbląg. W razie awarii będzie ono umożliwiało sterowanie mostem w Nowakowie. Trzecim blokiem funkcjonalnym jest stanowisko ochrony obiektu – obsługuje system sygnalizacji pożaru czy włamania i napadu, kontroli dostępu, a także prawie 100 kamer systemu telewizji dozorowej i ochrony perymetrycznej. W kapitanacie będą pracować kapitan, jego zastępca, oficerowie inspekcyjni, oficerowie kierujący ruchem portowym i bosmani. Zatrudnionych jest łącznie kilkanaście osób.
Najważniejszą konstrukcją w obrębie kanału żeglugowego jest śluza. Jest to wanna szczelna śluzy o długości 230 metrów, szerokości 25 metrów, głębokości 6,5 metra do lustra wody i 2,5 metra ponad lustro. Na odcinku śluzy występuje największe zwężenie kanału do 25 m. Jest to zatem element decydujący o wielkości jednostek pływających mogących korzystać z kanału. Zadaniem śluzy jest ograniczenie mieszania się wód słodkich z Zalewu Wiślanego z wodami słonymi z Zatoki Gdańskiej oraz kompensacja mogącej się tworzyć po obu stronach śluzy różnicy poziomu zwierciadła wody, dochodzącej do ok. 1,5 m. Wrota śluzy pełną więc także rolę wrót przeciwpowodziowych, więc nie ma niebezpieczeństwa niekontrolowanego wpływu wody z Bałtyku do Zalewu. Przeciwnie – przekop będzie mógł pełnić rolę wentyla odprowadzającego nadmiar wody do Bałtyku w przypadku cofki w zachodniej części omawianego akwenu. Jako bramy śluzy zastosowano system wrót przesuwnych. Każda z nich złożona jest z sześciu segmentów, a każdy segment z 730 elementów. Jedne wrota ważą około 160 ton, a najcięższy z jej elementów 33,56 tony. Wrota śluzy zostały zdublowane co zapewnia ciągłość pracy w przypadku awarii albo konserwacji. Otwarcie śluzy jak i jej zamknięcie trwa po ok 1 minuta 40 sekund i sterowane jest z bosmanatu portu przez operatora mostów i śluz. Prześwit pod mostami na drodze wodnej wynosi 4,60 m.
Nad kanałem przerzucono dwa stalowe mosty ruchome – obrotowe o pionowej osi obrotu i o długości 60 m każdy, których zadaniem jest zapewnienie pojazdom samochodowym, rowerom i pieszym nieprzerwanego połączenia między obydwoma brzegami kanału. Mosty o identycznej konstrukcji mają rozpiętości przęseł wynoszące 19,5 i 40 m, gdzie przęsła dłuższe znajdują się bezpośrednio nad kanałem. Masa konstrukcji stalowej ustroju wraz z przeciwwagą to ok. 550 – 560 ton. Każdy z tych mostów składa się z 44 elementów, które wytworzone zostały w zakładzie prefabrykacji konstrukcji stalowych, dowiezione na budowę i jak klocki złożone w całość. Najcięższy z pojedynczych elementów waży ponad 48 ton. Mimo tak specyficznej konstrukcji i masy, mosty zostały zmontowane co do milimetrów i wyważone co do kilogramów. Oba mosty ruchome- obrotowe posiadają bardzo bezpieczną i wygodną dla pojazdów i pieszych dylatację palczastą. Aby można było obrócić most, muszą być zwolnione zaczepy na podporach mostu. Most w tym celu zostaje nachylony o kilkadziesiąt centymetrów. Dzieje się to w ten sposób, że przęsło dłuższe (40m) obniża się, a przęsło krótsze (19,5m) podnosi się. Jest to ta sama zasada co na dwuosobowej huśtawce równoważnej. Otwarcie mostu (obrót) jak i zamknięcie trwa po ok 4 minuty i sterowane jest z bosmanatu portu przez operatora mostów i śluz. Trzeci most ruchomy o takiej samej konstrukcji budowany jest obecnie w miejscowości Nowakowo koło Elbląga. Będzie składał się z przęseł o łącznej rozpiętości 103 m. Może on być także w trybie awaryjnym sterowany z bosmanatu portu „Nowy Świat” przez operatora mostów i śluz. Dopełnieniem systemu drogowego na drodze krajowej 501 wzdłuż Mierzei Wiślanej są cztery skrzyżowania z rondami co zapewnia płynność i bezpieczeństwo ruchu. Przekop mierzei i budowa śluzy wraz z portem „Nowy Świat” zajęły budowniczym 3,5 roku, a dokładnie 43 miesiące.
Znaczna część budowli hydrotechnicznych (nabrzeża, falochrony, podpory mostów ruchomych, nadbudowy, X-bloki do umocnień wykonane są z żelbetu (żelazobetonu).
Wyspa Estyjska
W związku z przekopem mierzei i budowy kanału postanowiono, że zostanie utworzona na Zalewie Wiślanym na terenie województwa Pomorskiego, wyspa refulacyjna, o pow. 180–200 ha, na planie elipsy o długości osi głównych 1932 m i 1192 m oraz obwodzie 4,9 km. Wyspa ma mieć wysokość 2–3 m n.p.m. Na wyspę trafiła ziemia, która była wywożona z miejsca budowy kanału przez Mierzeję Wiślaną. Obecnie trafia na nią materiał z pogłębiania drogi wodnej. Ma ona stanowić siedlisko dla ptaków oraz roślinności i rekompensować straty środowiskowe, jakie wywoła inwestycja. Na lokalizację sztucznej wyspy wybrano obszar w centralnej części Zalewu na wysokości Przebrna w odległości około 2,5 km od brzegu Mierzei Wiślanej i 4 km od kanału żeglugowego. Watro zaznaczyć, że Zalew Wiślany leży na terenie dwóch województw. Strona północna od Mierzei Wiślanej w województwie Pomorskim i strona południowa od stałego lądu w województwie Warmińsko Mazurskim. Wyspa Estyjska nie jest pierwszą sztuczną wyspą na Zalewie Wiślanym. W rosyjskiej części wód Zalewu Wiślanego znajduje się usypana przez Niemców w latach 30. XX w. wyspa Nasypnoj o powierzchni 0,014 km2.
Na nazwę dla wyspy, minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej ogłosił konkurs. Pierwszy etap konkursu zakładał nadsyłanie propozycji, spośród których komisja konkursowa wyłoniła 5 nazw (Estyjska, Rukwiel, Wodniczka, Bursztynowa i Brajana Chlebowskiego). Te z kolei poddano ogólnopolskiemu głosowaniu internetowemu. Konkurs wygrała nazwa Wyspa Estyjska, pochodząca od dawnej średniowiecznej nazwy Zalewu Wiślanego – Estmere, która znana jest z relacji IX-wiecznego podróżnika Wulfstana. Staropruska nazwa Zalewu składała się z wyrazów Aistei – Estowie i mari – zalew, czyli Zalew Estów, Zalew Estyjski. Jedna z propozycji miała uhonorować Brajana Chlebowskiego – polski sześciolatek, który zginął w pożarze kamienicy w Łodzi, zdążywszy przedtem zadzwonić po straż pożarną – uratowani z pożaru zostali dzięki temu jego 36-letni wówczas ojciec i kilkudziesięcioro mieszkańców kamienicy. Matka chłopca była w tym czasie w pracy. Prezydent Polski odznaczył go pośmiertnie medalem Za Ofiarność i Odwagę. Brajan jest najmłodszą osobą odznaczoną tym medalem. Imieniem Brajana Chlebowskiego został nazwany plac zabaw w znajdujący się w Miejskim Ogrodzie Zoologicznym w Łodzi. Jego imię nosi także Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza w Witkowie. Został pochowany na Cmentarzu Wszystkich Świętych na Olechowie w Łodzi.
Historia
Jeszcze w średniowieczu Mierzeja Wiślana była łańcuchem wysp rozdzielonych cieśninami (zwanymi głębiami, Tief), które z czasem zasypały osady morskie. Pierwsze wzmianki o przekopaniu Mierzei Wiślanej datowane są na rok 1577. Król Stefan Batory w związku z buntem Gdańska wyszedł z pomysłem przebicia Mierzei Wiślanej. Również król Prus Fryderyk II Wielki rozważał budowę kanału, gdy po I rozbiorze Polski w 1772 roku Elbląg przyłączono do Prus, lecz Gdańsk pozostał przy Polsce. W roku 1945 Delegat Rządu dla spraw Wybrzeża Eugeniusz Kwiatkowski (przedwojenny wicepremier) wyszedł z propozycją budowy kanału. W okresie PRL-u także istniał projekt przekopu. Ze względu na uwarunkowania polityczne, a także na płytkość wód Zalewu Wiślanego projekt przekopu zrealizowano dopiero teraz. Biorąc pod uwagę, że 2 marca 1999 r. nastąpiło przyjęcie Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego, przekop Mierzi Wiślanej jest opóźniony o co najmniej 20 lat. Podczas posiedzenia w dniu 24 maja 2016 rząd podjął uchwałę w sprawie budowy kanału żeglugowego pod nazwą „Budowa drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską”.
24 lutego 2017 Sejm uchwalił, a 3 kwietnia prezydent podpisał specustawę w sprawie przekopu Mierzei Wiślanej. 19 października 2017 minister gospodarki morskiej poinformował, że kanał powstanie w miejscu dawnej osady Nowy Świat, pomiędzy Skowronkami a Przebrnem. Projektowana trasa kanału prowadzi przez niezabudowany teren zalesiony. Miejscowość Nowy Świat (niem. Neue Welt) po II wojnie światowej pozostała opuszczona, a jej zabudowania zostały rozebrane. 15 lutego 2019 wojewoda pomorski wydał pozwolenie na budowę przekopu przez Mierzeję Wiślaną i rozpoczęto wycinkę drzew na terenie przekopu, którą zakończono już 20 lutego. 17 września 2022 roku przekop Mierzei Wiślanej, jako pierwszy etap, trzyetapowej inwestycji został oddany do użytku.
Istniejąca od wieków całość gospodarcza i polityczna regionu Zalewu Wiślanego po raz pierwszy w historii została przerwana na mocy uchwał konferencji poczdamskiej z 1945 r., które podzieliły b. Prusy Wschodnie, w tym Zalew Wiślany, granicą państwową. Ponieważ podczas konferencji nie wyznaczono precyzyjnie granicy, a tylko tymczasową linię położoną na północ od obecnego Braniewa i Gołdapi (granica miała być ustalona na przyszłej konferencji pokojowej, która nie nastąpiła), Sowieci wytyczyli ją jednostronnie, m.in. dzieląc Mierzeję Wiślaną, której na konferencji nie wymieniono. Wprowadzony stan został usankcjonowany dwustronną Umową o granicy państwowej z 16 sierpnia 1945 r. Do tej umowy dołączono do 1990 r. niepublikowany protokół, który zezwalał na żeglugę polskich statków handlowych do Elbląga w czasie pokoju. Protokół ten ustalał:
Przy rozpatrywaniu Umowy między Rzecząpospolitą Polską i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o Polsko-Radzieckiej granicy państwowej strony zgodziły się na następujące postanowienia:
- W czasie pokoju przejście przez cieśninę Piławską otwarte będzie dla statków handlowych pod polską banderą zdążających do portu Elbląg i z powrotem.
- W wypadku wzięcia przez ZSRR udziału w wojnie w Europie, działanie niniejszego Protokołu ustaje.
m. Moskwa, 16 sierpnia 1945 r.
Protokół do Umowy granicznej pomiędzy Polską a ZSRR z 16 sierpnia 1945 roku podpisany m.in. przez W. Mołotowa.
Dosłowny tekst lub graficzny oryginał nie są dostępne. Po raz pierwszy opisał go profesor komandor Dariusz Bugajski. – W protokole do tej umowy z 1945 roku odniesiono się do kwestii żeglugi w Cieśninie Piławskiej; ten protokół nie był nigdy publikowany, został odnaleziony w latach 90’ w archiwach MSZ. Ta żegluga w cieśninie miała być wolna dla polskich statków handlowych w czasie pokoju, w przypadku wojny z udziałem związku sowieckiego ta żegluga musiała być zawieszona – tłumaczył Bugajski.
Oznacza to, że Polska nie miała prawa do wysłania tam swoich jednostek poza handlowymi, a te handlowe mogły być na zalewie pod warunkiem, że Rosja nie prowadziła akurat wojny.
W praktyce często nie było to respektowane, w związku z wojskowym charakterem obwodu kaliningradzkiego, a Polska nie domagała się prawa żeglugi. W 1991 roku podjęto negocjacje z Federacją Rosyjską, po których umożliwiono żeglugę, aczkolwiek bywała ona zawieszana przez Federację Rosyjską z różnych powodów. Po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. Federacja Rosyjska stanęła na stanowisku, że protokół z 1945 roku wygasł (chociaż był zawarty bezterminowo) z czym de facto zgodziła się Polska kierowana przez rząd Donalda Tuska, podpisując 1 września 2009 r. nową umowę. W toczących się kilkanaście lat negocjacjach dotyczących zawarcia nowej umowy regulującej żeglugę w cieśninie Polska proponowała zapewnienie żeglugi niektórym kategoriom statków niezależnie od bandery. Federacja Rosyjska godziła się tylko na żeglugę statków polskich. Kompromisowym rozwiązaniem miała być żegluga statków pod banderą państw Unii Europejskiej, którą wysunęło MSZ w 2008 roku. Taka propozycja Rady Ministrów samo ograniczała Polskę w korzystaniu z prawa nieszkodliwego przepływu, które obejmuje wszystkie rodzaje statków niezależnie od bandery. Nie wynegocjowano odszkodowania za szkody spowodowane zamknięciem wbrew dwustronnym umowom żeglugi w Cieśninie Piławskiej w latach 1945–1990. Między innymi Umowa między rządem PRL a rządem ZSRR o stosunkach prawnych na polsko-radzieckiej granicy państwowej oraz współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych, podpisana w Moskwie dnia 15 lutego 1961 r. przewidywała odpowiedzialność odszkodowawczą w razie wyrządzenia szkody w rezultacie zawinionego niewykonywania zobowiązań umownych przez jedną ze stron. Tymczasem Rosjanie, powołując się na tę umowę, odmawiali rozszerzenia żeglugi o statki pod banderą państw trzecich. 15 lipca 2009 r. Rząd Federacji Rosyjskiej wydał rozporządzenie w sprawie żeglugi w Cieśninie Piławskiej. Przewiduje ono możliwość żeglugi statków państw trzecich do polskich portów pod warunkiem złożenia z wyprzedzeniem 15-dniowym przed planowanym wejściem na Zalew Wiślany wniosku o zgodę do kapitana portu w Kaliningradzie. Administracja rosyjska może odmówić zgody jeśli uzasadniają to niezdefiniowane „względy obrony, bezpieczeństwa lub ekologiczne”. Akceptacja rozporządzenia jako podstawy żeglugi w cieśninie oznaczała rezygnację z ogólnych postanowień prawa międzynarodowego (Konwencja o Prawie Morza z Montego Bay z 1982 r.; oraz ograniczenia podmiotowe żeglugi) na rzecz arbitralnej zgody rosyjskiej. Ponadto wymóg zachowania terminu 15-dniowego znacznie ogranicza żeglugę nieregularną. 1 września 2009 r. zawarto samoograniczającą Polskę międzyrządową umowę polsko-rosyjską o żegludze po Zalewie Wiślanym, na mocy której dopuszczono żeglugę przez granicę na zalewie statków bandery polskiej i rosyjskiej, z wyjątkiem jednostek w niehandlowej służbie państwowej tj. okrętów Marynarki Wojennej i statków Straży Granicznej. Rosja w umowie z 2009 roku, uzyskała prawo zamknięcia granicy na Zalewie Wiślanym ze względów obronnych, bezpieczeństwa lub ochrony środowiska. Umowa miała być stosowana od dnia podpisania, ale weszła w życie 28 listopada 2009 roku.
Inne dokumenty:
Dz.U. 1946 nr 2 poz. 5
Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej. PDF
Dz.U. 1947 nr 35 poz. 167
Umowa między Rzecząpospolitą Polską i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej. PDF
Dz.U. 1961 nr 47 poz. 253
Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o stosunkach prawnych na polsko-radzieckiej granicy państwowej oraz współpracy i wzajemnej pomocy w sprawach granicznych podpisana w Moskwie dnia 15 lutego 1961 r. PDF
M.P. 2009 nr 78 poz. 975
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej i Rządem Federacji Rosyjskiej o żegludze po Zalewie Wiślanym (Kaliningradskij zaliw), podpisana w Sopocie dnia 1 września 2009 r. PDF
Odpowiedź ministra gospodarki morskiej
na interpelację nr 2773 w sprawie podjęcia przez resort działań w celu zniesienia zakazu żeglugi na Zalewie Wiślanym z dnia 5 czerwca 2006 r. World
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury – z upoważnienia prezesa Rady Ministrów –
na interpelację nr 11776 w sprawie projektu przekopu Mierzei Wiślanej z dnia 19 października 2009 r. World
Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych – z upoważnienia prezesa Rady Ministrów – na interpelację nr 7981 w sprawie możliwości korzystania z przepływu przez Cieśninę Pilawską przez polskie statki z dnia 29 maja 2007 r. World
Bałtycka Ukraina – Droga wodna E40 ma połączyć Bałtyk z Morzem Czarnym.
Czy przekop Mierzei Wiślanej i port „Nowy Świat” został wykonany dla Ukrainy i wbrew interesom Polski. Są takie głosy. Zobaczmy co na ten temat można przeczytać w Wikipedii:
Bałtycka Ukraina – koncepcja obecności gospodarczej, społecznej, politycznej i ekologicznej Ukrainy, zainicjowana w 2007 roku przez Zarząd Portu Morskiego w Elblągu przy współpracy z kijowskim tygodnikiem „Dzerkało Tyżnia”, Uniwersytetem Bałtyckim w Uppsali i samorządami zachodniej Ukrainy.
Inspiracją dla sformułowania koncepcji „Bałtyckiej Ukrainy” była działalność Uniwersytetu Bałtyckiego w Uppsali (Szwecja). Szwedzcy naukowcy promują tezę mówiącą o tym, że granice regionu Morza Bałtyckiego wykraczają poza terytoria państw nadbrzeżnych i w przybliżeniu pokrywają się z granicami zlewiska Bałtyku. Stąd też jest uprawnione uznanie za kraje bałtyckie nie tylko dziewięciu państw nadbrzeżnych, ale również część terytoriów pięciu państw peryferyjnych: Czech, Słowacji, Ukrainy, Białorusi i Norwegii. Niektóre regiony tych krajów są powiązane z Bałtykiem gospodarczo, społecznie, historycznie i ekologicznie (wpływ górnych odcinków rzek oraz zanieczyszczeń powietrza z tych krajów na czystość Bałtyku), co uzasadnia włączenie ich do zinstytucjonalizowanej współpracy bałtyckiej i dalszy rozwój tej współpracy.
Inicjatywa Bałtycka Ukraina przewiduje m.in.:
- Utworzenie ukraińskiego kompleksu portowego na terenie Portu Elbląg, w powiązaniu z budową Kanału przez Mierzeję Wiślaną.
- Przystąpienie Ukrainy do Konwencji Helsińskiej.
- Pomoc finansową wspólnoty międzynarodowej dla budowy oczyszczalni ścieków w tej części Ukrainy, która leży w zlewisku Bałtyku.
- Współpracę zachodnio-ukraińskich miast i obwodów z Euroregionem Bałtyk.
Ciekawy tekst opublikowany został na portalu:
PORTAL MORSKI – Opublikowano: 11 marca. 2008. – link poniżej
Tekst ten znajdował się pod tym adresem:
http://portalmorski.pl/caly_artykul.php?ida=8357
jednak, gdy chcemy dotrzeć do źródła, otrzymujemy taki komunikat:
Strona niedostępna
Przykro nam, szukana strona nie istnieje
Tymczasem na Portalu Morskim dostępny jest tekst z 15 września 2019 roku na podstawie informacji prasowej PAP-u pt.
Premier Ukrainy o planach budowy szlaku wodnego między Bałtykiem a Morzem Czarnym 15 września 2019 | PAP – link poniżej
Grafiki obrazujące drogę morską E40:
Inne dokumenty:
PORTAL MORSKI – Opublikowano: 11 marca, 2008. World
Premier Ukrainy o planach budowy szlaku wodnego między Bałtykiem a Morzem Czarnym. World
Śródlądowe drogi wodne w Polsce – mapa. PDF
UCHWAŁA Nr 79 RADY MINISTRÓW
z dnia 14 czerwca 2016 r. w sprawie przyjęcia „Założeń do planów rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce na lata 2016–2020 z perspektywą do roku 2030”. PDF
Anna Skoczylas i Janusz Panak, 09.2022
